Het Pioppi-dieet wordt een leefstijlplan genoemd. Naast dieetregels bevat het in beperkte mate ook leefregels voor voldoende beweging, slaap en sociale contacten. De bedenkers beweren dat mensen met dit leefstijlplan in 21 dagen afvallen en onder andere hun risico op diabetes type 2 (suikerziekte) en hart- en vaatziekten kunnen verkleinen. Maar er zijn geen wetenschappelijke studies gedaan naar de gezondheidseffecten van het Pioppi-dieet en de gevolgen hiervan op de lange termijn.
Het Pioppi-dieet is een ‘laag koolhydraat hoog vet dieet’ met elementen van een Mediterraan voedingspatroon. Sommige aanbevelingen in het Pioppi-dieet komen overeen met de Schijf van Vijf, bijvoorbeeld het kiezen voor olijfolie, groente, fruit en ongezouten noten.
Maar er zijn ook producten die in het Pioppi-dieet worden geadviseerd, of juist afgeraden, die niet overeenkomen met de Schijf van Vijf. Zo loop je door het vermijden van graanproducten een grotere kans op tekorten aan bepaalde voedingsstoffen, zoals B-vitamines en voedingsvezels. Je mist ook de gezondheidswinst die aan volkoren graanproducten wordt toegeschreven. Het gebruik van sommige producten in het Pioppi-dieet wordt in verband gebracht met een hoger risico op hart- en vaatzieken.
Omschrijving
Het Pioppi-dieet is een leefstijlplan dat is opgezet door cardioloog dr. Aseem Malhotra en Donal O’Neill. Naast dieetregels bevat het ook leefregels voor genoeg beweging, slaap en sociale contacten. De naam van het Pioppi-dieet vindt zijn oorsprong in het Zuid-Italiaanse dorpje Pioppi. Dit dorpje werd eerder bekend door voedingsonderzoeker dr. Ancel Keys, die de aandacht vestigde op de hoge levensverwachting van de inwoners en de gunstige effecten van een Mediterraan voedingspatroon. Zijn onderzoek droeg in belangrijke mate bij aan het vaststellen van de link tussen verzadigd vet en het risico op hart- en vaatziekten. De schrijver van het Pioppi-dieet dr. Aseem Malhotra probeert deze bevinding te weerleggen. Maar de wetenschappelijke consensus is nog steeds dat het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet het LDL-cholesterol verlaagt en daarmee de kans op hart- en vaatziekten verkleint.
Voedingsadviezen binnen het Pioppi-dieet
Het Pioppi-dieet is een koolhydraatarm dieet of ‘laag koolhydraat hoog vet dieet’ met elementen van een Mediterraan voedingspatroon. Er wordt aangeraden om 3 maaltijden per dag te eten tot dat je vol zit en niet te snacken tussendoor. Daarnaast is het advies om wekelijks 24 uur te vasten.
Producten die in het dieet worden aangeraden zijn olijfolie, roomboter, kokosolie, volle melkproducten en kazen, alle onbewerkt vlees- en visproducten, groenten, ongezouten noten, eieren, bepaalde soorten fruit, pure chocolade, rode wijn (met mate, één glas per dag), koffie, thee en water.
Koolhydraatrijke producten worden afgeraden. Dit gaat om zowel brood, pasta, rijst en aardappelen als producten met toegevoegde suikers, frisdrank, vruchtensappen, honing en verschillende soorten fruit. Ook oliën gemaakt uit zaden, zoals zonnebloemolie, producten met meer dan 3 ingrediënten en lightproducten worden afgeraden. Het Pioppi-dieet is door het vermijden van alle graanproducten en het toevoegen van producten als kokosolie geen typisch Mediterraan dieet.
Vergelijking met de Schijf van Vijf
Sommige aanbevelingen in het Pioppi-dieet komen overeen met de Schijf van Vijf. Het kiezen voor olijfolie, groente, fruit, ongezouten noten en het drinken van water zijn voorbeelden van producten die passen binnen een gezond eetpatroon. Een andere overeenkomst is het advies om producten met toegevoegde suikers, zoals frisdrank, koek en snoep, niet te veel te eten. Deze producten leveren een ongunstige bijdrage aan de gezondheid. Het Pioppi-dieet geeft geen richtlijnen voor aanbevolen hoeveelheden.
Veel producten die je in het Pioppi-dieet wel of juist niet moet eten, zijn tegenstrijdig met de Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad en de Schijf van Vijf.
- In het Pioppi-dieet vermijd je koolhydraatrijke producten, zoals brood, pasta, rijst en aardappelen. Het lichaam heeft koolhydraten nodig als energiebron. De Gezondheidsraad adviseert voor een gezond eetpatroon om 40 tot 70% van de dagelijkse energie uit koolhydraten te halen. Volkorenbrood en graanproducten, fruit, peulvruchten en groente zijn koolhydraatrijke producten die een positieve invloed hebben op de gezondheid, zoals het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten. Deze producten leveren bovendien waardevolle vitamines, mineralen en voedingsvezels.
- Het Pioppi-dieet adviseert kokosolie en roomboter te gebruiken. Kokosolie en roomboter bevatten veel verzadigd vet dat het LDL-cholesterol in het bloed verhoogt. Dat is niet goed voor de bloedvaten. Het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet verkleint het risico op hart- en vaatziekten. Daarom geldt het advies om in plaats van kokosolie en roomboter te kiezen voor zachte en vloeibare vetten, zoals olijfolie, zonnebloemolie en vloeibaar bak- en braadvet.
- Het Pioppi-dieet stelt geen maximum voor de totale hoeveelheid vlees per week. Rood en met name bewerkt vlees zoals vleeswaren worden in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en kanker. Het Voedingscentrum raadt daarom aan om niet meer dan 500 gram vlees per week te eten, waarvan maximaal 300 gram rood vlees, zoals rundvlees en varkensvlees. Vlees heeft bovendien veel invloed op het klimaat vergeleken met andere producten. Het advies is om binnen de Schijf van Vijf af te wisselen tussen dierlijke en plantaardige producten.
- Het Pioppi-dieet schrijft minimaal 10 eieren per week voor. Eieren bevatten veel goede voedingsstoffen, zoals eiwitten, vitamine B12 en vitamine D en mineralen als fosfor en seleen. In de eidooier zit wel cholesterol. De Gezondheidsraad concludeert dat het eten van minstens 1 ei per dag ten opzichte van minder dan 1 ei per week samenhangt met een hoger risico op diabetes type 2. Volgens het Voedingscentrum past het eten van 2-3 eieren per week in een gevarieerde voeding. Vegetariërs kunnen 3-4 eieren per week eten.
- Binnen het Pioppi-dieet wordt geadviseerd om ten minste 3 keer per week vis te eten. De Gezondheidsraad raadt aan om één keer per week vis te eten en bij voorkeur vette vis, zoals haring of zalm. Visvetzuren zijn goed voor hart en bloedvaten. Tegelijkertijd zorgt visvangst voor veel natuur en milieuproblemen, zoals overbevissing. Meer dan één keer per week vis eten zorgt voor een hogere milieubelasting en weinig toegevoegde gezondheidswinst.
- Het Pioppi-dieet ontraadt alcohol. Maar van rode wijn zou je elke dag één glas mogen drinken. Rode wijn zou vanwege de antioxidanten goed zijn voor het hart, maar dit is nooit duidelijk aangetoond. Het advies van de Gezondheidsraad is om geen alcohol te drinken, of in ieder geval niet meer dan één glas per dag. De mogelijke voordelen van alcohol wegen niet op tegen de nadelen voor de gezondheid.
- Het Pioppi-dieet maakt onderscheid in welke soorten fruit je beter wel en niet kunt eten, omdat in sommige fruitsoorten te veel suiker zou zitten. Er is nog te weinig bekend om het eten van bepaalde fruitsoorten te stimuleren of af te raden. Verschillende soorten fruit eten is de beste manier om alle belangrijke voedingsstoffen binnen te krijgen. De Gezondheidsraad adviseert om minimaal 2 porties fruit (200 gram) per dag te eten. Fruit levert weinig calorieën en veel voedingsstoffen. Daarnaast hangt het eten van fruit samen met een lager risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten, darmkanker en longkanker.
- Het vermijden van producten met meer dan 3 ingrediënten of light-producten is niet per se nodig. Hoewel het kiezen voor minder bewerkte producten en zelf koken met verse ingrediënten een goede vuistregel is voor een gezonder en duurzamer eetpatroon, zijn er ook bewerkte producten die wel in de Schijf van Vijf passen. Hierbij valt te denken aan volkorenbrood, halvarine of sommige kant-en-klare vegetarische balletjes en burgers. Een light-product kan een alternatief zijn voor een gewoon product. Bijvoorbeeld een zuivelproduct waarin 30% minder vet zit en waaraan geen suikers zijn toegevoegd. Het is niet zo dat je alle light-producten onbeperkt kunt eten. Sommige light-producten bevatten nog steeds veel calorieën.
Gezondheidseffecten
De beloftes van het leefstijlplan zijn gewichtsverlies en een lager risico op diabetes type 2 (suikerziekte) en hartziekten. Het metabool syndroom zou je met dit dieet in 21 dagen kunnen terugdraaien. Bij het metabool syndroom zijn 3 of meer van de volgende klachten aanwezig: veel vet in de buikholte (abdominale obesitas), verhoogde bloeddruk, verhoogd bloedsuikergehalte, verhoogd bloedvetgehalte of een verlaagd HDL-cholesterolgehalte. Er zijn echter geen wetenschappelijke studies gedaan naar het Pioppi-dieet die deze beweringen kunnen bevestigen.
Naar verschillende componenten van het Pioppi-dieet is wel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Deze aspecten bespreken we hieronder. Het is niet bekend of het gecombineerd toepassen hiervan op de lange termijn gezondheidswinst of gezondheidsrisico’s oplevert.
